ویژگی‌های سیاره زحل (کیوان)

ویژگی‌های سیاره زحل چیست: زحل (کیوان) دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی و ششمین سیاره دور از خورشید است؛ ضمنا یکی از چهار سیاره‌ی گازی و در زمره سیارات بیرونیِ منظومه شمسی به‌شمار می‌رود و به‌سبب حلقه‌های شگفت‌انگیزش شهرت بسیاری دارد. بیشتر جو زحل از جنس هیدروژن (۹۶ درصد) است، حدود ۳ درصد نیز هلیوم دارد و اندکی مواد دیگر هم در آن پیدا می‌شود. میانگین دمای سطح زحل منفی ۱۳۹ درجه سانتی‌گراد، یعنی بسیار سرد است اما مرکز یا هسته‌ی سیاره بسیار داغ است. زحل بیش از هر سیاره دیگری در منظومه شمسی قمر دارد. تاکنون ۱۴۶ قمر حول زحل کشف شده است که بیشترشان بسیار کوچک هستند. هر بار گردش زحل حول خورشید معادل ۱۰,۷۵۶ روز زمینی طول می‌کشد، یعنی هر سال زحل معادل ۲۹ سال و ۴ ماه زمینی است. در ادامه، درباره ویژگی‌های سیاره زحل (کیوان) از جمله درباره حلقه‌های زحل و قمرهای زحل بیشتر توضیح می‌دهیم.

---

ویژگی‌های سیاره زحل چیست؟

زحل چون سیاره گازی است، چگالی بسیار کمتری دارد. جرم زحل حدود ۵۸۰,۰۰۰ میلیون میلیون میلیون تن است که در مقایسه با حجمش، عدد بزرگی نیست. ضمنا به‌سبب دور بودنش از خورشید گرمای کمتری دریافت می‌کند، پس طبیعتاً سطح زحل بسیار است. اما هسته‌ی زحل شدیدا گرم است. در ادامه، به بعضی از ویژگی‌های سیاره زحل از جمله به دما، موقعیت، ساختار داخلی و جو زحل اشاره می‌کنیم. سپس باتوجه به اهمیت حلقه‌ها و قمرهای زحل، آن‌دو را در بخش‌های جداگانه در همین مقاله وامی‌کاویم.

دمای زحل

زحل ششمین سیاره دور از خورشید. فاصله زحل از خورشید بیش از ۱.۴ میلیارد کیلومتر است و لذا سطح بسیار سردی دارد. میانگین دمای سطح زحل ۱۳۵- درجه سانتی‌گراد است. اما هسته یا مرکز زحل برخلاف سطح سیاره، بسیار داغ و میانگین دمای آن حدود ۸۳۱۶ درجه سانتی‌گراد است که ممکن است گاهی از ۱۰,۰۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز فراتر رود! درون زحل فرآیندهایی در جریان است که مرکز سیاره را گرم می‌کند؛ طوری که زحل دو برابر گرمای دریافتی از خورشید، گرما می‌تاباند.

موقعیت زحل نسبت به خورشید

چهار سیاره‌ی نزدیکتر به خورشید یعنی «عطارد» و «زهره» و «زمین» و «مریخ» که در ناحیه درونی منظومه شمسی جای دارند، نسبتا به‌هم نزدیکترند. اما چهار سیاره بعدی موسوم به سیارات بیرونی منظومه شمسی یعنی «مشتری» و «زحل» و «اورانوس» و «نپتون» از هم بسیار دورتر هستند. مثلا فاصله مشتری تا خورشید ۷۴۴ میلیون کیلومتر اما فاصله زحل تا خورشید ۱.۴۷ میلیارد کیلومتر است. گردش زحل دور خورشید ۲۹.۴ سال طول می‌کشد. به‌عبارت دیگر هر سال در زحل برابر ۲۹.۴ سال زمینی است.

ساختار داخلی زحل

زحل یکی از چهار غول گازی منظومه شمسی است، یعنی از نظر حجم، سیاره بسیار بزرگی است و بیشتر جرم آن‌را گاز تشکیل می‌دهد. زحل هسته‌ی سنگی و جامدی دارد که قطرش تقریبا ۲۵۰۰۰ کیلومتر است. هسته را لایه‌ای از هیدروژن فلزیِ مذاب احاطه کرده است اما هرچه به‌سمت سطح سیاره پیش می‌رویم، هیدروژن به‌حالت مایع و نهایتا به‌حالت گاز درمی‌آید. سطح زحل را لایه‌ای از گاز هیدروژن به‌ضخامت حدود ۱۰۰۰ کیلومتر پوشانده است.

جو زحل و لایه‌ی ابری آن

جو زحل عمدتا حاوی هیدروژن (۹۶ درصد) و هلیوم (۳ درصد) است و اندکی مواد دیگر مثل متان، آمونیاک، آسِتیلن، اتان، پروپان و فسفین نیز در آن پیدا می‌شود. در جو فوقانی زحل بادهای شدید می‌وزد که گاهی سرعت‌شان ۵۰۰ متر در ثانیه است. وزش بادهای شدید و نیز گرمایی که از درون هسته زحل بیرون تراوش می‌کند، نوارهای زرد و طلایی حول آن شکل می‌دهد.

هواکره یا جو زحل را لایه‌ای از ابر پوشانده است که ترکیبات مختلفی مثل یخ، آمونیاک منجمد و هیدروسولفید آمونیوم دارد. ترکیبات مذکور سبب می‌شوند که ظاهر زحل نیز مثل مشتری راه‌راه به‌نظر برسد اما نوارهای ظاهری آن تفاوت رنگ کمتری دارند.

زحل سامانه‌ی جوی دارد، یعنی هم جو یا اتمسفر و هم رویدادهای جوی دارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های جوی زحل، طوفان عظیمی موسوم به «لکه بزرگ سفید» است که پهنه‌ی سیاره را درمی‌نوردد. مشتری نیز طوفان تقریبا مشابهی دارد که نامش لکه بزرگ سرخ است. دیگر ویژگی منحصربه‌فرد زحل، طوفانی به‌شکل شش‌ظلعی است که همواره در قطب شمال سیاره می‌وزد.

زحل پس از نپتون، خاستگاه شدیدترین طوفان‌ها در منظومه شمسی است. سرعت وزش باد در زحل گاهی بیش از ۱۷۰۰ کیلومتر در ساعت است. اگر چنین طوفان‌هایی در جو زمین می‌وزید، حیات روی زمین غیرممکن می‌شد.

شفق قطبی زحل

زحل نیز مثل زمین شفق قطبی دارد. در زمین، وقتی بادهای خورشیدی متشکل از ذرات باردار الکتریکی به سیاره ما می‌رسند، با میدان مغناطیسی زمین برهم‌کنش می‌یابند. میدان مغناطیسی زمین مانند سپر بزرگی سیاره ما را از ذرات خطرناک موجود در بادهای خورشیدی محافظت می‌کند. اما گاهی بخش کوچکی از ذرات باردار درون مغناطیس‌سپهر یا مگنتوسفر زمین به دام می‌افتند و ضمن جذب انرژی، خطوط میدان مغناطیسی زمین را تا قطب‌های سیاره دنبال می‌کنند. در نواحی قطبی، ذره‌های باردار با اتم‌های اکسیژن و نیتروژن در لایه‌های فوقانی جو برهم‌کنش می‌یابند و نتیجتاً نورهای رنگی و درخشانی پدید می‌آورند که به شفق قطبی معروف است.

در زحل، دو عامل سبب جنبش شفق‌ها می‌شود که یکی وزش بادهای خورشیدی و دیگری چرخش سریع سیاره است، زیرا حرکت وضعی زحل کمتر از ۱۱ ساعت طول می‌کشد. ضمنا درخشش شفق‌های شمالی زحل، در نقطه از زمان اوج می‌گیرد، یکی هنگام طلوع و دیگری پیش از نیمه شب. شاید برهم‌کنشِ بادهای خورشیدی با مغناطیس‌سپهرِ زحل که هنگام انقلاب تابستانی زحل رخ می‌دهد، سبب می‌شود تا درخشش شفق‌های زحل در نیمه‌شب اوج بگیرد. نورها یا شفق‌های قطبی شمالی زحل را میتوان براحتی با طول موجهای فرابنفش که بخشی از طیف الکترومغناطیسی است دید.

---

حلقه‌های زحل

همه سیاره‌های بیرونی منظومه شمسی حلقه دارند اما حلقه‌های هیچ‌کدام‌شان به‌اندازه زحل واضح و متعدد نیست. آنچه ما به‌شکل حلقه می‌بینم در اصل ذره‌های یخ و غبار و اغلب بسیار ریز هستند اما گاهی بین آن‌ها قطعه‌های یخی یک یا چند متری نیز به چشم می‌خورد. ذرات موجود در حلقه‌های زحل مدام به‌هم متصل و باز از هم جدا می‌شوند.

زحل در کل ۱۰ حلقه دارد که از میان آن‌ها سه حلقه را حلقه‌های اصلی می‌نامیم و آن‌ها را با حروف A و B و C نشان می‌دهیم. علتش تشکیل حلقه‌های زحل هنوز معلوم نیست. ممکن است یکی از قمرهای زحل در گذشته‌های دور در اثر نیروی کشندی یا جزر و مدی زحل فروپاشیده باشد. شاید هم ذرات موجود در حلقه‌های زحل از پیدایش خود سیاره به‌جا مانده باشند. در ادامه حلقه‌های زحل را به‌ترتیب از داخلی‌ترین حلقه تا بیرونی‌ترین حلقه بررسی می‌کنیم.

حلقه D

حلقه D داخلی‌ترین حلقه زحل و پهنای ۷۵۰۰ کیلومتر  و بسیار کم‌فروغ است (سمت راست تصویر….) و ضمنا خود به سه کمان یا حلقه‌ی فرعی دیگر تقسیم می‌شود که D73 و D72 و D68 نام دارند. همانطور که در عکس نیز می‌بینیم،  حلقه D شکلی موج‌گونه دارد که شاید در اثر برخورد دنباله‌دار در سال ۱۹۸۳ چنین شده باشد.

حلقه C

نام حلقه بعدی زحل C است. عرض حلقه حدود ۱۷۵۰۰ کیلومتر است. هرچند حلقه C یکی از حلقه‌های اصلی سه‌گانه‌ی زحل است اما در مقایسه با دو حلقه دیگر یعنی A و B، مواد تیره‌رنگ‌تری دارد. ضخامت حلقه C کمتر از ۵ متر است و اگر از بالا ببینیدش، مثل شیشه شفاف است. عکس…. نشان می‌دهد که رنگ حلقه C با رنگ دو حلقه اصلی دیگر فرق دارد، زیرا چگالی ذرات یخی آن متفاوت است.

حلقه B

حلقه B را می‌توان اصلی‌ترین حلقه از حلقه‌های اصلی زحل دانست زیرا درخشان‌ترین و پهن‌ترین حلقه زحل همین حلقه است. عرضه حلقه B زحل حدود ۲۵۵۰۰ کیلومتر و ضخامتش حدود ۱۵ متر است. درون حلقه B، قمری نیز وجود دارد که دانشمندان در سال ۲۰۰۹ میلادی آن‌را کشف کردند. قطر قمر مذکور را حدود ۴۰۰ متر تخمین می‌زنند.

بخش کاسینی

بخش کاسینی (Cassini Division) شکافی به عرض ۴۷۰۰ کیلومتر است که حلقه A را از حلقه B جدا می‌کند (عکس…) اگر با دقت عکس را بنگرید، وجود نوارهای خاکستری تیره‌ را در ناحیه‌ی مذکور تشخیص می‌دهید. احتمالا مواد موجود در باریکه‌ی کاسینی از جنس مواد موجود در حلقه C هستند. در درونی‌ترین حاشیه تصویر ۴ شکاف هویجنس (Huygens) را می‌بینید. نقطه سفید در تصویر قمر میماس است.

حلقه A

حلقه A حدود ۲۲,۲۰۰ کیلومتری از سطح زحل فاصله دارد؛ پهنایش ۱۴,۶۰۰ کیلومتر و ضخامتش احتمالا تا حدود ۳۰ متر است. تقریبا سه‌چهارم عرض حلقه A را که طی کنیم، فضایی خالی می‌بینیم که به شکاف اِنکه (Encke Gap) معروف است. پهنای شکاف انکه حدود ۳۲۰ کیلومتر است و همانطور که در عکس پیداست، درونش حلقه‌ی نازکی به چشم می‌خورد. تصاویر کاوشگر کاسینی نشان داد که درون شکاف انکه دست‌کم سه حلقه نازک از این نوع وجود وجود دارد. به سمت لبه‌‌ی حلقه A که برویم، شکاف کم‌عرض‌تری هم می‌بینیم که به شکاف کیلر (Keeler Gap) معروف است و عرض آن حدود ۴۲ کیلومتر است.

بخش روشه

بخش روشه (Roche Division)، ناحیه‌ای به عرض تقریبا ۲۶۰۰ کیلومتر بین حلقه‌های A و F است. فضای داخل روشه نیز مثل کاسینی، کاملا خالی نیست، بلکه همچون حلقه‌های D و E و G ذرات پراکنده‌ای دارد که هم‌اندازه غبار هستند.

حلقه F

حلقه F زحل بسیار باریک است و حدود ۱۴۰,۰۰۰ کیلومتر از سطح سیاره فاصله دارد. پهنای آن در قسمت‌های مختلف از حدود ۲۹ تا ۴۹۸ کیلومتر متغیر است. تصاویر کاوشگر کاسینی نشان داد که حلقه F حاوی یک نوار مرکزی است که مواد دیگری بشکل مارپیچ حول آن جمع شده‌اند. ضمنا دو قمر در دو سوی حلقه F حول سیاره در گردش هستند. یکی از آن‌ها قمر پرومتوس و دیگری قمر پاندورا است.

حلقه‌های بیرونی زحل

زحل حلقه‌های دیگری هم دارد که از زحل بسیار دور هستند و به‌همین سبب به آن‌ها حلقه‌های بیرونی زحل می‌گویند. حلقه‌های بیرونی زحل، بسیار کم‌نورند. در ادامه، به حلقه‌های بیرونی زحل اشاره می‌کنیم.

• حلقه بیرونی یانوس (Janus) و اپیمتئوس (Epimetheus): حدود ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر از سطح سیاره فاصله دارد. عرض آن حدود ۵۰۰۰ کیلومتر است و از غبار تشکیل شده و بسیار کم‌فروغ است. هر یک از دو حلقه فوق، قمری همنام خود نیز دارد.
• حلقه بیرونی G: حدود ۱۲,۰۰۰ کیلومتر از سطح زحل فاصله دارد. عرض آن ۹۰۰۰ کیلومتر است و از ذرات غبار کم‌نور تشکیل شده است؛ ‌جز یکی از قوس‌ها که حاوی قطعات یخ به عرض تقریبا یک متر است.
• حلقه بیرونی E است که ۱۸۰,۰۰۰ کیلومتر از سطح سیاره فاصله دارد. اگرچه بسیار ضعیف و کم‌نور است، پهنایش کمتر از ۳۰۰,۰۰۰ کیلومتر نیست. درون حلقه E، دو کمان یا حلقه فرعی کوچکتر هم به چشم می‌خورد: یکی ‌کمان یا حلقه‌ی فرعی متون (Methone Ring arc) در فاصله ۱۹۵,۰۰۰ کیلومتری از سطح زحل که قمری با همین نام در کنارش در گردش است و دیگری حلقه‌ فرعی آنت (Anthe Ring arc) در فاصله ۱۹۸,۰۰۰ کیلومتری از سطح سیاره و آن نیز قمری هم‌نام و همراه دارد. حلقه E، حلقه‌ فرعی دیگری هم دارد که نامش پالن (Pallene) است. عرض حلقه‌ی فرعی پالن ۲۵۰۰ کیلومتر است و قمری با همین نام آن‌را مشایعت می‌کند.
• حلقه فوئب (Phoebe Ring): بیرونی‌ترین حلقه‌ زحل، حلقه فوئب است که حدودا ۴ میلیون کیلومتر از سطح زحل فاصله دارد، از ذرات عبار تشکیل شده است و چون بسیار دور و کم‌نور است، عملا نامرئی است و به‌همین سبب، در سال ۲۰۰۹ و با استفاده از عکس‌برداری فروسرخ کشف شد. عرض حلقه فوئب را حدود ۸ میلیون و ۸۵۰ هزار کیلومتر تخمین می‌زنند!

---

قمرهای سیاره زحل

تعداد قمرهای زحل: اخترشناسان تاکنون ۱۴۶ قمر حول زحل کشف کرده‌اند که ۶۳ مورد آنها در سال ۲۰۲۳ میلادی تایید شده‌اند. لذا بعید نیست در آینده قمرهای بیشتری اطراف زحل کشف شود. پس در حال حاضر، زحل با ۱۴۶ قمر، پرقمرترین سیاره منظومه شمسی و سپس مشتری با ۹۵ قمر در جایگاه دوم است. بیشتر قمرهای زحل و تمام ۶۳ قمری که اخیرا شدند، قمرهای نامنظم (irregular) هستند. درباره قمرهای نامنظم بیشتر توضیح خواهیم داد.

ویژگی‌های قمرهای زحل: بیشتر قمرهای زحل بسیار کوچکند و قطرشان کمتر از ۵۰ کیلومتر است. تیتان بزرگترین قمر زحل است. جنس تیتان عمدتاً از آب منجمد و سنگ است و جوی پیچیده و متراکم مملو از نیتروژن دارد. سطح منجمد آن دریاچه‌هایی از متان مایع و چشم‌اندازهایی پوشیده از نیتروژن منجمد دارد.«میماس» و  «انسلادوس» و «تتیس» و «دیون» و رئا» و «لاپتوس» از دیگر قمرهای بزرگ زحل هستند.  همه قمرهای زحل منجمد هستند. انسلادوس ممکن است زیر سطح منجمدش اقیانوس داشته باشد. سیاره‌شناسان احتمال می‌دهند که شکلی از حیات در انسلادوس وجود داشته باشد اما نه مثل حیات در زمین.یکی از ویژگی‌های سیاره زحل، وجود قمرهایی در میان حلقه‌های سیاره است. این‌نوع قمرها را می‌توانیم قمرهای میان‌حلقه‌ایِ زحل بنامیم.

قمرهای درون‌حلقه‌ای زحل

حلقه‌های درونی زحل چند نوع قمر دارند که از حیث جایگاه و نحوه گردش‌، متفاوت هستند.

قمرهای چوپان (Sheperd moons)

به قمری که حلقه‌ی سیاره را مشایعت می‌کند، قمر چوپان می‌گویند. حلقه F زحل دو قمر چوپان دارد که یکی پرومتوس و دیگری پاندورا است. حلقه A نیز خود سه قمر چوپان دارد که یکی قمر پان (Pan) در شکاف انکه، دیگری قمر دافنیس (Daphnis) در شکاف کیلر و سومی قمر اطلس (Atlas) درون خود حلقه A است.

قمرهای همگرد (co-orbital moons)

به قمرهایی که با سرعت تقریبا یکسان سیاره را دور می‌زنند، قمرهای همگرد می‌گویند. جفت‌قمرهای یانوس (Janus) و اپیمتئوس (Epimetheus) همگرد هستند و هر کدام حلقه‌ای همنام خود دارند. درون کمان درخشان حلقه‌ی G نیز قمری موسوم به Aegaeon کشف شده است.

آلکینوئیدها (Alkynoides)

به سه قمر بسیار کوچک زحل که بین دو قمر بزرگ میماس و انسلاودس در گردش هستند، آلکینوئید می‌گویند. سه قمر مذکور متون (Methone) و آنته (Anthe) و پالن (Pallene) نام دارند و چون بسیار کوچکند، رصدشان بسیار سخت است. قمر متون بیضی یا تخم‌مرغی‌شکل است.

قمرهای تروجان (Trojan moons)

در نجوم، تروجان شیءای است که از نظر گرانشی به شیءای بسیار بزرگتر از خود وابسته است و لذا در فاصله دقیقاً معینی از آن جسم بزرگتر جای دارد. نقاط مذکور را نقاط لاگرانژ می‌نامیم که مختصات دقیقی دارند و ممکن است پیشرو (کمی جلوتر از جسم بزرگ) یا پس‌رو (کمی عقب‌تر از جسم بزرگ) در حرکت باشند. زحل تنها سیاره منظومه شمسی است که قمرهای تروجان دارد. قمر Tethys دو قمر تروجان دارد که یکی Telesto (پیشرو) و دیگری Calypso (پس‌رو) است. قمر Dione نیز دو قمر تروجان دارد یکی Helene (پیشرو) و دیگری Polydeuces (پسرو) است.

قمرهای نامنظم (Irregular moons)

قمرهای نامنظم اجسامی عموما کوچک با مدارهای مخالف‌گرد هستند. یعنی در خلاف جهت چرخش سیاره به دور آن در گردشند. تنها در سال ۲۰۲۳ میلادی ۶۳ قمر جدید حول زح کشف شد که همه آنها قمر نامنظم هستند. قمرهای نامنظم زحل را به سه گروه تقسیم می‌کنیم (قمرهایی که اخیرا کشف شدند،

• • گروه Innuic شامل ۱۳ قمر کوچک با مدار موافق‌گرد است. نام چند مورد آنها Ijiraq و Kiviuq و Paaliaq و Tarqeq و Siamaq است و آخری بزرگترین‌شان است.
  • گروه Gallic چند قمر موافق‌گرد دارد که نام‌ بعضی از آنها Bebhionn و Erriapus و Tarvos و Albiorix و آخری از همه بزرگتر است.
  • گروه Norse دورترین و پرجمعیت ترین گروه قمریِ زحل است که احتمالا همگی مخالف‌گرد هستند. نام‌ بعضی از قمرهای گروه نورس چنین است:
    • Aegir
    • Bergelmir
    • Bestla
    • Farbauti
    • Fenrir
    • Fornjot
    • Greip
    • Hati
    • Hyrrokkin
    • Jarnsaxa
    • Kari
    • Loge
    • Mundifari
    • Narvi
    • Skathi
    • Skoll
    • Surtur
    • Suttungr
    • Thrymr
    • Ymir

بزرگترین عضو گروه Phoebe است که قطرش حدود ۲۱۴ کیلومتر است. لذا گاهی گروه نورس را گروه Phoebe هم می‌گویند.

ویژگی‌های سیاره زحل: ماهک‌های زحل

گفتیم که بیشتر قمرهای زحل کوچک هستند. طبیعتاً ماهک‌های زحل از قمرها نیز کوچکترند. ماهک (moonlet) جرمی آسمانی در اطراف سیاره است که از ذرات تشکیل‌دهنده‌ی حلقه‌های سیاره بسیار بزرگتر اما از قمر کوچکتر است. لذا گاهی سخت می‌توان ماهک‌ها را از ذرات بزرگ موجود در حلقه‌های زحل تفکیک کرد.

---

کوتاه درباره ویژگی‌های سیاره زحل

• زحل پنجمین شیء نورانی منظومه شمسی و دورترین سیاره‌ای است که با چشم غیرمسلح هم می‌شود آن‌را دید. با دوربین چشمی یا تلسکوپ کوچک به‌سادگی می‌توانید زحل را در آسمان تشخیص دهید.
• بابلی‌ها و مردم شرق دور در گذشته‌های دور زحل را در آسمان شناخته بودند.
• زحل شکل نسبتا پهنی دارد (مثل پرتقالی که از بالا و پایین فشارش داده باشند). قطر قطبیِ زحل ۹۰ درصد قطر استواییِ آن است. چگالی کم و چرخش سریع سبب شده است تا زحل به چنین شکلی درآید. زحل هر ۱۰ ساعت و ۳۴ دقیقه یک‌بار حول محورش می‌چرخد و لذا روزهای بسیار کوتاهی دارد.
• جو فوقانی زحل از نوارهای ابری مختلفی تشکیل شده است. لایه فوقانی عمدتا حاوی آمونیاک جامد است. پایین‌تر از آن‌ها، ابرهایی وجود دارند که عمدتاً از آب منجمد تشکیل شده‌اند. و پایین‌تر از آن‌ها لایه‌هایی متشکل از مخلوط هیدروژن سرد و یخ گوگرد است.
• در زحل نیز مثل مشتری طوفان‌های بیضی‌شکلِ شدیدی می‌وزد. منطقه نزدیک به قطب شمال زحل ابرهایی بشکل شش‌ضلعی دارد که شاید علتش وجود الگوی موجی خاص در ابرهای فوقانی باشد. این سیاره همچنین بر فراز قطب جنوب خود گردابه‌ای دارد که طوفانی شبیه گردباد است.
• هرچه به سمت مرکز زحل پیش می‌رویم چگالی زحل افزایش می‌یابد، طوری که در هسته زحل، هیدروژن عملا بشکل فلز مذاب درمی‌آید. مرکز زحل برخلاف سطح آن بسیار داغ است.
• حلقه‌های زحل عمدتا از قطعات یخ و غبارهای کربن‌دار تشکیل شده است. حلقه‌ها تا ۱۲۰,۷۰۰ کیلومتری از سطح سیاره گسترش یافته‌اند اما بسیار باریک هستند و ضخامت‌شان تنها حدود ۲۰ متر است.

جدول ویژگی‌های سیاره زحل

قطر استوایی	۱۲۰,۵۳۶ کیلومتر
قطر قطبی	۱۰۸,۷۲۸ کیلومتر
جرم	۵.۶۸ x 10۲۶ کیلوگرم ۹۵ برابر زمین
تعداد قمرها	۱۴۶
تعداد حلقه‌ها	بیش از ۳۰
طول مدار گردش حول خورشید	۱,۴۲۶,۶۶۶,۴۲۲ کیلومتر
مدت حرکت انتقالی	۱۰,۷۵۶ روز زمینی (۲۹.۴ سال زمینی)
دمای سطح	۱۳۹- درجه سانتی‌گراد
دمای هسته	حدود ۸۳۱۶ درجه سانتی‌گراد
کاشف	آشوری‌های باستان

جمع‌بندی: ویژگی‌های سیاره زحل

زحل پس از مشتری دومین سیاره بزرگ و در زمره سیارات گازی و بیرونی منظومه شمسی است. تاکنون ۱۴۶ قمر حول زحل کشف شده است که ۶۳ موردشان در سال ۲۰۲۳ میلادی تایید شدند. شاید بارزترین ویژگی زحل، حلقه‌های شگفت‌انگیز آن است که عمدتا متشکل از ذرات غبار و قطعات یخ است. سطح زحل بسیار سرد اما هسته‌ی سیاره بسیار داغ است. ضمنا جو زحل خاستگاه طوفان‌های شدیدی است که سرعت‌شان از ۱۰۰۰ کیلومتر در ساعت نیز فراتر می‌رود.