ویژگی‌های سحابی عنکبوت قرمز چیست – NGC 6537 – ساختار و سایر مشخصات

سحابی عنکبوت قرمز (عنکبوت سرخ)

سحابی عنکبوت قرمز یا عنکبوت سرخ (Red Spider nebula) یک سحابی سیاره‌نمای دوبخشی و دوقطبی در صورت فلکی کماندار (Sagittarius) است. تعیین فاصله سحابی عنکبوت سرخ از زمین کار سختی است و طبق برآوردها حدود ۳۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال نوری است. قطر سحابی ۱.۵ دقیقه قوسی برآورد شده است اما عدد دقیقش مشخص نیست. در کاتالوگ عمومی جدید سحابی عنکبوت قرمز را NGC 6537 نامیده‌اند. این سحابی با سرعت ۱۷.۳ کیلومتر بر ثانیه به سمت ما در حرکت است. در ادامه، با جزییات بیشتری توضیح داده می‌شود که ویژگی‌های سحابی عنکبوت قرمز چیست.

مطلب مرتبط: سحابی چیست و چگونه تشکیل می‌شود

ویژگی‌های سحابی عنکبوت قرمز چیست

سحابی عنکبوت قرمز ساختاری قرینه‌گونه دارد. شاید این سحابی، دو ستاره مرکزی دارد که سبب شده‌اند سحابی چنین شکلی بیابد، اما این موضوع هنوز اثبات نشده است. در حال حاضر تنها یک ستاره در مرکز این سحابی مشاهده می‌شود. ستاره مرکزی، ستاره‌ای است که اصطلاحاً پس از پایان زندگیش و بیرون پاشیدن گازهای لایه خارجی خود به فضای اطراف، تدریجا حول خود یک سحابی پدید می‌آورد.

ساختار سحابی عنکبوت سرخ

دو بخش مجزای این سحابی شبیه دو هلال هستند که در جهت عکس هم ایستاده‌اند. شاید ستاره مرکزی سحابی که اکنون به کوتوله سفید تبدیل شده است، یک جفت پنهان نیز دارد که سبب شده است سحابی شکلی چنین قرینه‌ به خود بگیرد. اما این موضوع هنوز تایید نشده است. دیواره‌های گازی هر دو بخش سحابی ظاهرا موج برداشته‌اند و همین پدیده، ساختار سحابی را پیچیده‌تر کرده است.

ستاره(های) مرکزی سحابی عنکبوت سرخ

کوتوله سفید، بازمانده ستاره‌ای است که پس از سوزاندن تمام هیدروژن هسته‌اش به ستاره کوچک‌تر و متراکم‌تری تبدیل شده و با بیرون پاشیدن گازهای لایه خارجی خود، در اطرافش سحابی منبسط‌ و درخشانی پدید آورده است. کوتوله سفیدی که سحابی عنکبوت سرخ را پدید آورده است، بادهای بسیار قدرتمند و گرمی ایجاد می‌کند که دمای آن‌ها حدود ۱۰,۰۰۰ کلوین برآورد شده است. این بادها با سرعت ۳۰۰ کیلومتر در ثانیه به اطراف می‌وزند و گازها را فشرده و گرم می‌کنند و موج‌های مافوق صوتی به ارتفاع ۱۰۰ میلیارد کیلومتر از سطح ستاره پدید می‌آورند. این بادهای ستاره‌ای، هم سبب انبساط سحابی شده‌اند و هم آن‌را به‌شکل عنکبوت‌ درآورده‌اند. اتم‌هایی که در اَبَرموج ستاره به دام افتاده‌اند سبب می‌شوند سحابی در نور مرئی بدرخشد. رنگ سرخ سحابی نیز ناشی از انتشار هیدروژن و نیتروژن یونیده است.

ویژگی‌های ستاره مرکزی سحابی عنکبوت سرخ چندان مشخص نیست زیرا غبارها این کوتوله سفید را محصور کرده‌اند. دمای سطح ستاره احتمالا ۱۵۰,۰۰۰ تا ۲۵,۰۰۰ کلوین است اما تا ۳۴۰,۰۰۰ کلوین و حتی بیشتر نیز تخمین زده شده است. لذا ستاره مرکزی سحابی عنکبوت سرخ یکی از داغ‌ترین کوتوله‌های سفیدی است که تاکنون کشف شده‌اند.

توضیح تصویر: عکس سحابی عنکبوت قرمز یا عنکبوت سرخ (NGC 6537)؛ این سحابی دوقطبی شکلی قرینه و شبیه پروانه دارد، چنان که گویی دو هلال در خلاف جهت هم ایستاده‌اند. وقتی زندگی ستاره مرکزی این سحابی پایان یافت، لایه‌های خارجی خود را به فضای اطراف پاشید. این مواد، هم‌راستا با دو قطب ستاره مذکور تجمع کردند و نهایتا سحابی در دو بخش مجزا شکل گرفت. سحابی‌های دوقطبی با چنین شیوه‌ای پدید می‌آیند. سحابی عنکبوت قرمز نزدیک برجستگی مرکزی کهکشان راه شیری واقع شده است.

سایر ویژگی‌های سحابی عنکبوت قرمز چیست

مشاهده سحابی عنکبوت سرخ در آسمان، بسیار سخت است زیرا غبارهای بین‌ستاره‌ها و غبارهای دور ستاره فروغ آن‌را حدود ۴۰ برابر کاهش داده‌اند. این سحابی در جنوب‌غربی صورت فلکی کماندار و در همان ناحیه‌ای از آسمان است که سحابی‌های پرنورتر عقاب و مرداب نیز آن‌جا واقع شده‌اند.

سحابی عنکبوت سرخ در کاتالوگ‌ها و دسته‌بندی‌های مختلف نام‌های متفاوتی دارد و مثلا در کاتالوگ عمومی جدید آن‌را NGC 6537 نامیده‌اند. برخی از دیگر نام‌های این سحابی، HD 312582 و SCM 180 و ARO 52 است.

جدول ویژگی‌های سحابی عنکبوت قرمز (NGC 6537)

مطالب مرتبط: ویژگی‌ سایر سحابی‌ها